Na današnjem Trgu oslobođenja, u blizini zgrade Osnovne škole „Nikola Tesla“, nalazi se samozatajni spomenik-skulptura, bez vidljivih obilježja kome je posvećen. Najčešće je usamljen, osim tokom nekoliko dana u godini kada se obilježavaju značajni datumi Narodnooslobodilačke borbe u Drugom svjetskom ratu.
Upućeniji Dervenćani znaju da se radi o skulpturi „Nošenje ranjenika“, tačnije jednom od 13 primjeraka iz serije skulptura vajara Antuna Augustinčića. Prva je nastala 1952. godine i postavljena je u Livunu, a poslednja 1983. godine i stoji u Imotskom. Postavljene su potom i u Zagrebu i Beogradu i drugim gradovima. Zanimljivo je da su se u Hrvatskoj našle na meti napada i da su uglavnom teže oštećene.
Skulptura simbolizuje humanost jugoslovenskih partizana prema ranjenicima i ostalim stradalnicima tokom teških borbi i stradanja u Jugoslaviji od 1941. do 1945. godine.
Derventska je posebna i po tome jer nije usamljena, odnosno pored nje stoji horizontalni monolitni spomenik sa stihom “Pjev najljepši iz naše krvi jeknuo iz mnoštva bez imena” pjesnika Vladimira Nazora sa godinom postavljanja.
Osnovni motiv ovog djela jeste ranjenik kojeg pridržavaju i nose dvojica drugova. Postoji nekoliko verzija skulpture koje se razlikuju u nekoliko neznatnih detalja. Na primer, borci nose ranjenika različitim tehnikama, a njihova lica su drugačija od skulpture do skulpture.
Primjerci skulpture u Livnu i Sisku su zapravo reljefi boraca koji nose ranjenika, izvajani u četvrtastom komadu belog granita, dok su ostali primerci izliveni iz bronze. Skulptura u Klanjcu, koja se nalazi na grobu lokalnog borca NOVJ Krste Ivekovića samo je fragment cjelovite skulpture.
Augustinčić je jedan od najznačajnijih hrvatskih kipara 20. vijeka. Rodio se 4. maja 1900. godine u zagorskom mjestu Klanjec. Kao mladić studije slikarstva je započeo kod Frangeša Mihanovića, a diplomirao je kod slavnog Ivana Meštrovića.
Nakon studija odlazi na usavršavanje u Pariz koji odlučujuće utiče na njegovo umjetničko oblikovanje i gdje ima prve izložbe. Godina 1928. smatra se ključnom za njegov daljni rad kada dobiva narudžbe za izradu spomenika duž svijeta kojima postaje slavan.
Njegov spomenik “Mir” (Jahačica) nalazi se ispred zgrade Ujedinjenih naroda u Njujorku, “Rudar” u Ženevi, a “Spomenik žrtava fašizma” u Adis Abebi.
U Kraljevini Jugoslaviji dobiva status državnog kipara i počinje voditi Majstorsku radionicu za kiparstvo. Od kraja 1950-ih sve do svoje smrti stvara u osami svoga zagrebačkog ateljea.
Umro je 1976. godine u Zagrebu.
Derventa Cafe
