Udruženje žena “Derventa”, u okviru projekta podrške radu MREŽE RING, bavilo se istraživanjem negativnog djelovanja virusa “kovid-19” na privredu opštine Derventa. Cilj istraživanja je dobijanje relevantnih podataka o stanju privrede, poslodavaca i zaposlenih u privrednim subjektima, zanatskim i uslužnim djelatnostima.
Odjeljenje za privredu i društvene djelatnosti napravilo je zbirnu informaciju o stanju privrede opštine Derventa u kojem je osim kvantitativnih podataka izneseno i djelovanje opštinskih struktura i privrednih subjekata u doba pandemije. Formiran je opštinski štab za vanredne situacije u cilju provođenja mjera zaštite u zajednici protiv korona virusa u lokalnoj zajednici.
Osim brige za zdravlje građana opština Derventa adekvatno je odgovorila i na problem privrede koji su se pojavili u ovom periodu. Donijela je Program dodjele subvencija poslovnim subjektima za ublažavanje ekonomskih posljedica nastalih usljed pandemije. To predstavlja jednu od mjera podrške poslovnim subjektima na taritoriji opštine kojima je zabranjen ili ograničen rad, konstatuju u svom izvještaju.
– UŽ Derventa obavila je razgovore sa predstavnicima kompanija koji zapošljavaju veliki broj žena, ali poštujući ravnopravnost polova ovog puta ih nismo posebno izdvajale, jer pandemija ne pravi razliku između polova, nego pogađa svakog od nas, stoji u saopstenju.
Jedna od kompanija koja zapošljava uglavnom žene je Saninom Sa vlasnikom kompanije Radovanom Pazurevićem razgovarale smo o mjerama koje su preduzete u doba pandemije kompanija Sanino radi u Derventi i Prnjavoru i jedna je od najuspješnijih iz oblasti obućarske industrije. Orijentisana je na evropsko tržište gdje nabavlja repromaterijal i izvozi gotov proizvod. U doba pandemije preduzeli su mnoge mjere da očuvaju radna mjesta i održe proizvodnju. U kompaniji je zaposleno 800 radnika sa najvećim brojem ženske radne snage.
Rade cijelo vrijeme pandemije uz sve mjere predostrožnosti. Svi radnici su zdravi. Šest žena je imalo kontakte sa zaraženim, ali ni jedna se nije razboljela. Plate su redovno isplaćivane, iako u jednom trenutku zbog nemogućnosti dobijanja repromaterijala 350 radnika nije imalo posla, ali ni jedan nije ostavljen “na ledu” iz moralnih razloga. Svi su bili radno angažovani i na vrijeme plaćeni iz vlastitih sredstava kompanije.
Nisu se prijavili za pomoć Vlade Republike Srpske i opštine Derventa, kaže vlasnik preduzeća Radovan Pazurević.
– Ima onih kojima je pomoć više potrebna, a mi već sada razmišljamo kako da isplatimo majske plate. Imamo problema sa nabavkom kože koju nabavljamo iz Italije, a naši dobavljači još nisu počeli sa radom. Sada je potražnja za kožom obućarskih kompanija ista kao za respiratorima na početku pandemije. Plasiranje proizvedenog je u ovom trenutku nemoguće. Svi su nam otkazali već potpisane ugovore jer prodavnice u evropskim zemljama ne rade ili rade sa smanjenim kapacitetom. Dok se situacija ne normalizuje, nastojaćemo da zadržimo sve radnike i proizvodne kapacitete sa onim što raspolažemo. Nećemo odustati, borićemo se da prevaziđemo i ove probleme i izađemo iz ove situacije sa što manje štete i za kompaniju i za radnike, rekao je Pazurević.
U razgovoru sa Zoranom Tošićem, direktorom austrijske Mreže Network, koja je orijentisana uglavnom na izvoz u zemlje Evropske unije saznali smo kako se ovaj privredni subjekt izborio sa problemima nastalim zbog pandemije virusa “kovid-19”. U ovoj kompaniji zaposleno je 320 radnika, a od toga 50% su žene.
Jedna je od uspješnijih kompanija u našoj opštini.
– Zahvaljujući pravovremenim informacijama koje smo dobili iz Italije već 27. februara preduzeli smo mjere za prevenciju od “kovida-19”. Nabavili smo dezinfekciona i zaštitna sredstva za radnike, iako još nije bilo slučajeva oboljelih niti proglašenja vanrednog stanja u RS, pa su ovi potezi menadžmenta naišli na podozrenje pa čak i ismijavanje, kaže Tošić.
Ustrajali su u tome, pa čak i zaposlili radnicu koja je bila zadužena samo za čišćenje i dezinfekciju. U toku ovog perioda 17 radnika je bilo u četrnaestodnevnoj izolaciji zbog kontakata sa zaraženim od virusa.
– Iako su ostvarili oko 3000 kontakata, ni jedan radnik se nije zarazio na našu veliku radost. Cijelo ovo vrijeme radili su sa punim kapacitetom. Svi radnici su ostali na svojim radnim mjestima do kraja aprila, osim 8 radnika kojima je istekao ugovor o radu. Ugovor im nije produžen, ali su se dogovorili sa rukovodstvom da se vrate na posao čim se situacija normalizuje. Plate su redovno isplaćivane, istakao je direktor, naglasivši da su im prioriteti zdravlje ljudi i očuvanje radnih mjesta.
Prijavili su se Vanjskoj privrednoj komori BiH, Privrednoj komori, a Vlada im je izdala potvrdu o nastupanju više sile kako bi njihovi partneri iz inostransva shvatili ozbiljnost situacije čijih posljedica nisu ni oni pšteđeni. Krajem aprila poslovni partneri iz Italije, Njemačke, Francuske i Austrije zaustavili su već potpisane ugovore i narudžbe do polovine juna. Zaustvili su proizvodnju u 18 kompanija ili rade sa smanjenim kapacitetom.
– U ova dva mjeseca iskoristili smo sav repromaterijal, a gotove proizvode smjestili u skladište. 85 radnika smo poslali kući na čekanje ili godišnje odmore, a od države očekujemo pomoć dok se situacija ne dovede u normalne tokove. Dobili smo podršku od Vlade RS i lično od premijera Radovana Viškovića kao i od lokalnih vlasti sa obećanjem da će se sve preduzeti da se očuva proizvodnja i radna mjesta, rekao je Tošić, te naglasio da je saradnja svih subjekata vlasti i privrednika lokalne zajednice za svaku pohvalu.
Na kraju razgovora istakao je uvjerenje da ćemo svi zajedno sa što manje posljedica izaći iz ove situacije.
Udruženje žena Derventa – zakupljen prostor
