Koledanje je jedan od najstarijih običaja koji se i dan danas zadržao još u selima na području opštine Derventa. To je povorka maskiranih koledara koji idu uveče uoči Materica. Sastav jedne povorke je najčešće različit, a može da bude od dvadeset do stotinu koledara u jednoj grupi.
Običaj je da se nikada nezna broj koledara i uvijek se to krije jer ako neko prebroji koledare, tvrdi se da će neko iz grupe umrijeti te godine. Zato se u vreći nosi sakrivena neka mala životinja, najčešće, mačka, miš, žohar, ili više sitnih životinja pa se tako broj koledara ne može indentifikovati.
U povorci, obično bude ”starješina”, ”mlada”, mladić koji je maskiran kao nevjesta. Tu su još maskirani koledari u neke životinje, ovan, mačak, magarac i slično. Koledavci ne izvode igre i pored toga što nose i sviraju uz šargiju i druge muzičke istrumente. Oni koledaju koledavske pjesme i idu od kuće do kuće, ”Koledo ledeno, koledo medeno. Otvori vrata domaćine…” i slično. To traje do jutra i obilaze sve kuće u svom selu. Domaćin ih dobro dočeka i daruje voćem, suhim mesom,slninom, žitaricama i novcem. Koledarske grupe ne smiju se susresti, pa se obično izbjegavuju isti putevi kretanja koledara.
Noć uoči Materica je i ove godine u svim selima opštine Derventa obilježena ovim običajem koledanja. Koledalo se u Osinji, Pojezni, Ceranima, Crnči, Drijenu, Mišincima i Velikoj Sočanici.
Ovaj drevni paganski običaj starih Slavena, zabilježeno je, da se obavljao s ciljem da se udobrovolje prirodne moći i sile Božje, da ljetina rodi, da led (grad) ne uništi usjeve, stoka da bude zdrava i čeljad u kući preko cijele godine.
Savko Pećić Pesa
