Obilježavanje jednog od najznačajnijih datuma u istoriji Dervete – 19. aprila, Dana oslobođenja grada u Drugom svjetskom ratu, započelo je sinoćnjom promocijom knjige „Bio sam samo broj“ Roberta Rikardinja i istorijskim časom profesora Željka Vukadinovića o antiseminizmu i genezi holokausta.
Predstavljena knjiga govori o Albertu Sedu, italijanskom Jevreju koji je kao 15-godišnjak završio u nacističkom logoru Aušvic i njegovim pretrpljenim strahotama tokom i poslije rata. O kakvim se zapravo nedjelima radi dovoljno govori podatak da je svjedočanstva o doživljenom Alberto skrivao pola vijeka, a jedan od razloga je i taj što istoričari i novinari nisu mogli da vjeruju šta je sve doživio.
Ipak nakon probijanja i sopstvenih psiholoških barijera, Sed već deceniju posjećuje italijanske škole i svjedoči o dešavanjima u konc-logoru, iako je sada već devedesetogodišnjak.
“Bio sam samo broj” sa italijanskog preveo profesor Milko Branković, želeći tako ne samo da provjeri svoje stečeno fakultetsko znanje, nego i da pri tome uradi nešto opšte korisno.
– Bilo je poteškoća, prije svega jer sam to radio odmah poslije završenog fakulteta bez sličnog iskustva, da bi tokom rada se suočio sa zaista mučnim scenama. Vukla me je želja da taj posao završim posao, slično kao i Alberta da preživi torture, i nisam odustajao, iako nisam tada znao šta će biti sa prevodom, kazao je Branković.
Izdavač Boris Maksimović istakao je da je projekat pokrenuo njihov profesor Danijel Kapaso, te da je finansiran od strane Jevrejskog kulturnog centra „Arijel Levine“, u tiražu od 400 primjeraka.
– Na ovaj način autor je otrgnuo od zaborava neposredan izvor o dešavanjima u tom periodu, a jedna grupa mladih i talentovanih ljudi dala je svoj doprinos da se ta iskustva približe i našim čitaocima, kazao je Maksimović.
Organizator događaja bila je Narodna biblioteka “Branko Radičević”, a događaju je prisustvovao i jedini derventski Jevrej Moika Pesah.
Derventa Cafe
