Spomen kompleks na Čardaku je podignut u znak sjećanja na srpske civilne žrtve, na mjestu gdje se nalazila masovna grobnica Srba, koje su 1992. godine ubili pripadnici hrvatske vojske i paravojnih hrvatsko-muslimanskih jedinica.
Njegovo Preosveštenstvo episkop zvorničko-tuzlanski Hrizostom osveštao je juče, u okviru kompleksa, crkvu Svetog apostola Tome, posvećenu žrtvama zločina na Čardaku. Poručio je da žrtve nisu učinile nikakav grijeh osim što su bili Srbi i patriote i što su nastojali da odbrane svoje kuće, porodice i otadžbinu.
“Ne zaboravite, oni nisu slučajno stradali, oni nisu slučajne žrtve. Oni su stradali zbog imena Isusa Hrista kojeg su nosili na sebi i u sebi. Ovaj hram, koji ste podigli kao spomen hram vašim mučenicima i stradalnicima, je najljepši vijenac koji ste mogli da ispletete i donesete ovdje. Ovaj hram smo podigli na vječni pomen žrtvama 1992. godine da ovdje, služeći liturgiju i moleći se za njih, uvijek ih se sjećamo i imamo ih sa sobom kao da su živi. Mi smo ovim pokazali da smo,ne samo žrtve već i pobjednici jer podižemo hramove u slavu njihovu, da ih se sjećamo,da budemo uvijek sa njima i oni sa nama”, rekao je episkop Hrizostom i zahvalio se svima koji su pomogli izgradnju spomen kompleksa.
Načelnik opštine Milorad Simić je istakao da je poslije 25 godina izgrađen spomen kompleks,za koji vjeruje da će prerasti u svetište i mjesto okupljanja.
“Danas, na Mali Vaskrs, stavili smo pečat na jedan tužan događaj ali i svečarski jer smo osveštali ovu kapelicu i time pokazali da nismo zaboravili nevino stradale 1992. godine. Imamo jedan lijepo uređeni kompleks, želim da se ovo mjesto posjećuje, da se ovdje drže časovi, da ljudi svraćaju i vrate uspomene na drage ljude”, rekao je načelnik Simić i na kraju se upitao: “Ima li ljudi koji se stide ovog zločina i grize li ih savjest”.
Dervenćani su razočarani odlukama pravosudnih organa, što oni koji su počinili zločine na Čardaku, nisu kažnjeni. Predsjednik Udruženja ratnih zarobljenika opštine Derventa Drago Knežević je rekao da je ovo Udruženje i pokrenulo inicijativu da se ovdje, gdje je bila masovna grobnica u koju su bačena tijela 19 mještana Čardaka,napravi spomen kompleks.
“Veliko mi je zadovoljstvo što sam se nalazio na čelu ovog Udruženja koje je i uradilo ovo znamenje i koje će ostati iza nas, našim naraštajima da pamte.Razočarani smo što se u Derventi desio veliki zločin, a malo je njih odgovaralo za zločin i sa simboličnim kaznama.Ovih dana se vode aktivnosti oko suđenja Azri Bašić koja je počinila velike zločine na području Dervente,zaklala Blagoja Đuraša ,ubijala i maltretirala zarobljenike, neki su podlegli od njenih udaraca.Nismo optimisti da će dobiti zasluženu kaznu”, rekao je Knežević.Istakao je da je posljednja kazna izrečena Almazu Neziroviću u trajanju od dvije godine, bruka i sramota.”On je počinio velike zločine, mučio je mnoge Srbe u logoru”,rekao je Knežević. On se zahvalio lokalnoj zajednici, predvođenoj načelnikom Simićem i svim privrednicima koji su pomogli da se izgradi ovaj spomen kompleks.
Nakon što je osvještana crkva i služen parastos za ubijene srpske civile, položeni su vijenci.i cvijeće na spomenik žrtvama Čardaka.Vijence su položile porodice ubijenih mještana Čardaka,načelnik opštine, delegacija Skupštine opštine,delegacija Boračke organizacije Republike Srpske, boračkih organizacija Dervente i Broda, pripadnici Trećeg Republika Srpska puka Oružanih snaga BiH, Udruženja ratnih zarobljenika ,Opštinske organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i civila,Udruženja ratnih vojnih invalida 1991-1995,predstavnici političkih partija i Mjesne zajednice Čardak.
Za kuma crkve Svetog apostola Tome izabrani su Dalibor i Tanja Đekić, a organizator obilježavanja sjećanja na stradanje mještana Čardaka su opština Derventa, Srpska pravoslavna crkva i Udruženje ratnih zarobljenika opštine Derventa.
