Povodom završetka dijela radova na uređenju, Jevrejsko groblje na Rabiću posjetili su danas generalni sekretar Jevrejske zajednice iz Doboja Dario Atijas, delegacija Sekretarijata za vjere RS na čelu sa Draganom Davidovićem, predstavnici “Komunalca” i načelnik opštine Derventa Milorad Simić sa saradnicima.
Tom prilikom održana je molitva za pripadnike jevrejskog naroda koji su sahranjeni na tom mjestu, kao i za sve žrtve fašističkog terora za vrijeme Drugog svjetskog rata.
– Održali smo pomen za Jevreje koji su živjeli u Derventi i one koji su nastradali u nacističkim logorima u Drugom svjetskom ratu, a sve to povodom završetka druge faze uređenja groblja u Derventi. Zahvaljujući opštini Derventa i preduzeću „Komunalac“ uređeno je ovo sveto mjesto koje želimo da čuvamo i očuvamo, kao dio kulture jevrejske zajednice, naročito tamo gdje Jevreja više nema. U nastavku će se uraditi još dosta posla kako bi primjerom pokazali kako treba voditi računa o istorijskom naslijeđu Jevreja, koji na ovom području postoje od 1860-ih godina pa sve do Drugog svjetskog rata, kazao je ovom prilikom Atijas.
Načelnik opštine Milorad Simić istakao je značaj jevrejske zajednice za razvoj Dervente, zajedničko stradanje koje je zadesilo Jevreje i Srbe, kao i njihovo veliko prijateljstvo prema Republici Srpskoj.
– Mi svake godine izdvojimo oko 50.000 maraka za vjerske zajednice i njihove potrebe. Ovo je drugi put da uređujemo ovo groblje, jer mi nemamo pravo da zaboravimo nijedan dio naše istorije. Volio bih da je više Jevreja u Derventi, jer su pozitivno obilježili veliki dio istorije, zbog čega moramo njegovati tradiciju, rekao je Simić, najavljujući nastavak radova i trajno održavanje lokacije.
Moika Pesah jedini je preostali Jevrej u Derventi.
– Ovdje se nalaze grobovi mojih predaka, kod Templa se nalazila i Sinagoga, a u novije vrijeme postoji i Jevrejska ulica. Na taj način će se bolje znati da je u Derventi živjela zajednica od dvije stotine Jevreja, sa oko 60 porodica. Ja sam prije 20 godina otišao u Izrael, a unazad četiri godine živim u Derventi, rekao je Pesah, dodajući da ima podršku brojnih sunarodnika u inicijativama za zaštitu jevrejske kulture.
Generalni sekretar Atijas uručio je zahvalnice Draganu Davidoviću, direktoru Sekretarijata za vjere, načelniku opštine Miloradu Simići, te Denisu Pijetloviću, rukovodiocu radne jedinice „Čistoća“.
Jevrejsko groblje u Derventi sastoji se od sefardskog dijela, odnosno zagrobnih spomenika onih Jevreja koji su se ovdje doselili za vrijeme otomanske vladavine, i aškenaskog, grobnica Jevreja koji se doseljavaju za vrijeme Austro-ugarske monarhije. Sinagoge i groblja koja su postojala na ovom području postale su zajedničke, a pretpostavlja se da najstariji spomenici stari oko 150 godina.
B. N. – Derventa Cafe
