Kada je zapravo objavljen prvi broj Derventskog lista? – FOTO

Sa tradicijom dugom 106 godina, „Dervenski list“, svrstava se u najstarije novine na Balkanu. Tako će i ostati, to je jedino sigurno.

Naime, nakon višegodišnjeg istraživanja magistar Damir Kljajić otkrio je da je prvi broj Derventskog kotarskog lista odštampan 2. januara 1913. godine, a ne 12. decembra 1912. godine, kako se do sada smatralo. Kljajić je u Arhivu Bosne i Hercegovine u Sarajevu pronašao prvi broj lista, a do tog datuma je došao računajući unazad od najstarijeg sačuvanog broja, broja 35. iz avgusta 1913. godine.

Potraga je trajala od 2009. godine kada je kao član Upravnog odbora Javnog preduzeća „Derventski list i Radio Derventa“ saznao da ne postoji sačuvan prvi primjerak.

– U potrazi sa prvim brojem novina obišao sam desetine biblioteka i arhiva, a kontaktirao sam čak i arhivatore u Beču, koji su mi pismeno odgovorili da kod njih nije sačuvan prvi broj lista. Tokom 2015. godine u nekoliko privatnih kolekcija starina i arhiva, pronašao sam veći broj primjeraka „Derventskog kotarskog lista“, a među njima i broj 9 koji je izašao 27. februara 1913. godine. Tada sam preračunavanjem došao do zaključka da je prvi broj novina izašao 2. januara 1913. godine, naglasio je Kljajić.

U Arhivu BiH i tom prilikom je konačno ponašao podatke o „Derventskom kotarskom listu“ i to izvještaj na njemačkom jeziku o štampanju prvog broja novina, jedan primjerak prvog broja lista i dva primjerka drugog broja lista. Na naslovnoj stranici prvog broja nalazi se i predgovor iz koga se da zaključiti da je novina pokrenuta za potrebe rada administrativne službe Kotarskog ureda Derventa, odnosno to je bio svojevrstan službeni glasnik ureda.

Današnje rukovodstvo Derventskog lista tvrdi da to ipak nije tačno.

– Uredništvo Derventskog lista naglašava da je prvi broj Derventskog kotarskog lista odštampan 12. decembra 1912. godine. Ovaj datum utvrđen je prije nekoliko decenija (prije 1992. godine), i utvrdili su ga bivši urednici i novinari, te nesumnjivi medijski autoriteti tog vremena u Derventi, poput Draška Odića i njegovih saradnika, a na osnovu informacija koje su poticale od prvih urednika lista Ivana Radoševića i Josipa Horvata. Štampanje novina za malu sredinu kakva je bila Derventa, u to vrijeme, je bio složen poduhvat, pa su tadašnje opštinske vlasti odlučile da tokom decembra 1912. godine odštampaju nekoliko oglednih primjeraka Derventskog kotarskog lista. S obzirom da je taj potez naišao na odobravanje, odlučno je da se štampanje nastavi i na tim temeljima je nastao Derventski list. Tačno je da primjerak novina koje je pronašao Damir Kljajić obilježen brojem 1, ali autor je zanemario činjenicu je numeracija lista svake godine kretala od broja 1. Tako, na primjer, Javno preduzeće „Derventski list i Radio Derventa“ posjeduje originalne primjerake novine iz 1913. i 1914. godine koje dokazuju da je numerisanje izdanja svake godine počinjalo od broja 1, saopšteno je iz derventskog nedjelnika.

Ipak, Kljajić kaže da su njegovi izvori lako provjerljivi i da je sa rukovodstvom već ranije razgovarao o ovoj temi, ali da nije bilo previše interesovanja.

– Tačni su navodi rukovodstva „Derventskog lista“ da je svake godine prvi broj lista u toj godini označavan brojem 1, pa ostali redom, ali je isto tako u vrhu desne strane u svakom broju uz tekuću godinu navedena godina izdavanja lista. To dokazuje i činjenica da npr. uz brojeve 9. i 35. iz 1913. godine stoji da je riječ o prvoj godini u kojoj izlazi list, a uz brojeve 15, 16. i 17. koji su izašli u aprilu 1914. godine navedeno je da je riječ o drugoj godini u kojoj izlazi list. Ne sporim navode rukovodstva „Derventskog lista“ da su nesumnjivi medijski autoriteti tog vremena u Derventi 1992. godine utvrdili da je prvi broj odštampan 12. decembra 1912. godine, ali je isto tako tačno da je to utvrđeno brojanjem unazad i da niko od njih nikada nije javno pokazao prvi broj lista, a o čemu sam i s nekima od njih ranije razgovarao, ističe Kljajić u svom drugom saopštenju, dodajući da je ovu informaciju objavio ne da bih bilo koga uvrijedio, već smatrajući da je ona važna i da će obradovati stanovnike Dervente s obzirom na činjenicu da u našoj opštini izlazi jedan od najstarijih listova na ovim prostorima.

Kako bilo, na “sigurnih” 106 godina tradicije Derventskog lista, tumačenja u razlici od 20 dana i nisu presudna. Inače, prvi urednik novina bio je Ivan Radošević, novina je štampana u štampariji H. Šulman u Brodu na Savi, dok je kraće vrijeme urednik je bio i Josip Horvat, a list je štampan u Narodnoj štampariji Josipa Laja u Derventi.

Derventa Cafe