Polaganjem vijenaca na spomeniku i skulpturi „Nošenje ranjenika“, djelu vajara Avgusta Avgustinčića, danas je i u Derventi obilježen Dan pobjede nad fašizmom.
Na skroman i dostojanstven način obilježili smo jedan od najznačajnijih datuma u istoriji Evrope, istakao je gradonačelnik Dervente Milorad Simić.
– Nažalost ovaj datum sve manje naroda obilježava, što je jako tužno, jer se ostaci fašizma itekako živi i nikad nisu bili potpuno uništeni. Osjećamo da su nekima i kod nas ljudi iz tog perioda idoli zbog čega još bolje moramo čuvati sjećanje na sve one ljude koji su dali živote, da nam se takvo nešto ne bi ponovilo, poručio je Simić ovom prilikom.
Derventa iz godine u godinu, obilježavanjem datuma kada je i konačno pobjeđen fašizam, pokazuje da je antifašistički grad, istakao je Borislav Preradović, predsjednik lokalnog SUBNOR-a.
– Fašizam izgleda nikada neće biti potpuno uništen, ali je naša misija da mlade podsjećamo konstantno na dešavanja i kako se izvojevala sloboda. Bilo je to više od slobode, jer smo tada imali razvoj zemlje, građenje fabrika i nije bilo prostora za neke negativne pojave koje susrećemo danas. Mi smo učeni da poštujemo ljude, starije, rad, da se ne mrzimo i da stvaramo bratstvo i jedinstvo, prisjetio se Preradović.
Počast je potom odana i žrtvama ustaškog terora u Bosanskim Lužanima.
Dan pobjede nad fašizmom se obiježava u znak sjećanja na 9. maj 1945. godine, kada je kapitulacijom nacističke Nemačke okončan Drugi svetski rat u Evropi.
Tada je u Berlinu, 16 minuta poslije ponoći potpisana, bezuslovna kapitulacija njemačkih oružanih snaga.
U ime Njemačke akt je potpisao feldmaršal Vilhelm Kajtel, u ime SSSR maršal Georgij Žukov, a u ime zapadnih saveznika britanski vazduhoplovni general Artur Teder.
Time je formalno završen Drugi svjetski rat u Evropi, ali su ostaci njemačkih trupa još nekoliko dana davali otpor, najduže u Jugoslaviji – do 15. maja.
U ratu koji je trajao šest godina je učestvovala 61 država i oko 110 miliona vojnika. Poginulo je između 55 i 60 miliona ljudi, uključujući milion i 706.000 Jugoslovena, a oko 35 miliona je ranjeno. Države antihtlerovske koalicije proslavljaju 9. maj kao Dan pobjede.
Drugi svjetski rat definitivno je okončan 2. septembra, kada je Japan potpisao kapitulaciju pošto su na Hirošimu i Nagasaki bačene atomske bombe.
Deveti maj istovremeno se obeležava i kao Dan Evrope, pošto je tog dana 1950. godine ministar spoljnih poslova Francuske Robert Šuman objavio deklaraciju kojom je pozvao na uspostavljanje novog poretka bez sukoba među evropskim zemljama. Sledeće godine je osnovana Evropska komisija za ugalj i čelik, koja je potom prerasla u Evropsku ekonomsku zajednicu, a 1991. godine u Mastrihtu je proglašena Evropska unija.
U Milanu je 1955. godine odlučeno da se 9. maj obilježava kao Dan Evrope.
Derventa Cafe
