Tokom ratnih dejstava u opštini Derventa 1992. godine, manjim dijelom devastirani su vodozahvati “Lupljanica” i “Bilića vrelo”, uništeni vodozahvati “Koraće” i “Novo Selo”, a djelimičnu štetu pretrpjela je i vodovodna mreža. Poslijeratni period karakteriše obnova ratom oštećenih te dotrajalih objekata, a posljednjih pola decenije obilježeno je uređenjem objekta i proširenjem vodovodne mreže.
Od 1993. do 1996. godine snabdijevanje gradskog naselja i malog broja seoskih domaćinstava vršeno je samo sa “Lupljanice”. Voda je do potrošača stizala svega dva puta sedmično i to od dva do četiri sata dnevno. Vodozahvat je davao oko 15 l/s vode, ali je do grada stizalo samo 7 l/s vode, zbog loše vodovodne mreže.
Međunarodna delegacija posjetila je Derventu 1994. godine i upoznala se sa stanjem vodovoda. Ubrzo je uslijedila donacija za sanaciju vodovoda od Međunarodnog crvenog krsta, odnosno Crvenog krsta Švedske. Projektovanje i kopanje drugog bunara na Bilića vrelu obavljeni su 1994. godine. Uslijedila je izgradnja cijevovoda, rezervoara te opremanje vodozahvata i vodovodne mreže potrebnom opremom.
Svečano puštanje u rad vodozahvata obavljeno je 6. februara 1996. godine kod vodozahvata, a svečanost je nastavljena u Domu Vojske RS u Derventi. Dva bunara na “Bilića vrelu” davala su oko 45 l/s vode, a gubici u gradskoj vodovodnoj mreži bili su oko 60 odsto.
Proširenje “Lupljanice” započeto je 1994. godine istraživanjima podzemnih voda. Najveći dio radova, rekonstrukcija cjevovoda od rezervoara “Vrhovi” do Dervente, kopanje bunara i postavljanje novog cjevovoda od Lupljanice do Vrhova, urađeni su 1996. godine. Prošireni “stari vodovod” pušten je u rad 7. februara 1997. godine, a svečanost je održana kod rezervoara “Gakovac”. Ove radove finansirale su međunarodne organizacije i Kraljevina Norveška, a završetkom radova za Derventu je obezbijeđeno 40 l/s vode.
Obnova vodozahvata “Koraće” zahtijevala je velika materijalna sredstva, a u obnovu su se uključili Opština Derventa, USAID, vlade Švedske, Norveške i Holandije te austrijska organizacija “Hilsferk”.
Radovi na obnovi “Koraća” započeli su 2001. godine. Prvo je deminiran teren, iskopani bunari, sanirana i opremljena crpna stanica, a potom su rekonstruisani strujna mreža i cjevovod Koraće – Bijelo brdo – Derventa te sanirani rezervoari na Babinom brdu. Radovi su završeni 2003. godine, a obnovljeni vodozahvat davao je 22 l/s vode.
Rekonstrukcija vodovodne mreže koja je obavljena 2009. godine, obuhvatila je obnovu dijelova cjevovoda u gradu i od Koraća do Gakovca te ugradnju mjerača novih vodomjera. Nabavljeni su sistem SKADA koji služi za nadzor i upravljanje vodovodnim sistemom od izvorišta do potrošača, kao i mašine i oprema za intervencije. Radovi na vodovodnom sistemu su finansirani kreditnim sredstvima KFW banke.
Laboratorija za pregled, ispitivanje i umjeravanje vodomjera formirana je 2016. godine, kada je dobila i sertifikate za rad.
Nedavni radovi
Renoviranje vodozahvata “Lupljanica” i rezervoara “Vrhovi” i “Gakovac” obavljeno je 2016, a “Bilića vrela” i rezervoara “Tomasovo brdo” godinu ranije. Izgradnja vodovodne mreža “Donja Lupljanica” završena je 2014, mreže “Polje” 2016, a mreže “Leksija” i “Plehan” su završene 2017. godine. Izgrađeni su rezervoari “Plehan” 2015. godine i “Polje” 2016. godine.
I dio feljtona: https://www.derventacafe.com/feljton-o-120-godina-vodovoda-u-derventi-i-dio-jedan-od-prvih-sistema-u-bih/.
II dio feljtona: https://www.derventacafe.com/feljton-o-120-godina-vodovoda-u-derventi-ii-dio-vodovod-izmedu-dva-svjetska-rata/.
III dio feljtona: https://www.derventacafe.com/120-godina-vodovoda-u-derventi-narodna-sjecanja-na-kulu/.
IV dio feljtona: https://www.derventacafe.com/120-godina-vodovoda-u-derventi-period-izgradnje-i-prosirenja/.
Autor mr Damir Kljaić
